ทำความรู้จัก PCOS คืออะไร เกิดจากอะไร เสี่ยงแค่ไหน? และแนวทางป้องกันโรค

เชื่อว่าผู้หญิงหลายๆ คนน่าจะต้องเคยได้ยินโรค PCOS กันมาบ้างแล้ว โดยเป็นโรคที่มีอาการที่พบได้ทั่วไปในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ทั้งปัญหาสิว น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น รอบเดือนมาผิดปกติ ซึ่งจริงๆ แล้วโรค PCOS คืออะไร มีลักษณะอาการที่แน่ชัดแบบไหน เกิดขึ้นได้อย่างไร PCOS อันตรายไหม หรือมีความเสี่ยงต่อสุขภาพร่างกายของผู้หญิงมากน้อยแค่ไหน

บทความนี้จะพาทุกคนมาทำความเข้าใจว่าโรค PCOS คืออะไร เพื่อให้ผู้หญิงทุกคนได้สำรวจอาการที่ตัวเองกำลังเผชิญอยู่ และสามารถดูแลสุขภาพหรือหาแนวทางในการป้องกันโรคดังกล่าวได้อย่างเหมาะสม

PCOS คืออะไร อาการเป็นแบบไหน?

PCOS คือ ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ หรือ ‘Polycystic Ovary Syndrome’ เป็นความผิดปกติในกระบวนการตกไข่ที่ทำให้เกิดการตกไข่ที่ไม่สม่ำเสมอ ไข่เจริญไม่เต็มที่ หรือส่งผลให้เกิดภาวะไข่ไม่ตกเรื้อรัง ซึ่งเมื่อไข่เหล่านั้นไม่ได้รับการปล่อยออกมาอย่างเหมาะสม จะเกิดการสะสมจนทำให้เกิดเป็นถุงน้ำในรังไข่หลายใบที่อาจส่งกระทบต่อสุขภาพร่างกายของผู้หญิงในที่สุดนั่นเอง

ลักษณะอาการที่พบได้บ่อยของ PCOS คือ รอบเดือนมาผิดปกติ ทั้งในรูปแบบที่มากะปริบกะปรอย มาปริมาณน้อย ๆ แต่มาหลายวัน หรือมาแบบเว้นช่วงนานเกินกว่า 35 วัน หรือใน 1 ปีมีประจำเดือนน้อยกว่า 6-8 ครั้ง มีน้ำหนักตัวเกินหรือภาวะอ้วน น้ำหนักตัวขึ้นกว่าปกติแม้กินเท่าเดิม มีปัญหาสิว ผิวมัน ขนดก ผมร่วง หรือในผู้ป่วยโรค PCOS อาจมีอาการรุนแรงที่ส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยากร่วมด้วย

PCOS เกิดขึ้นได้อย่างไร มีสาเหตุมาจากอะไร?

หากถามว่า PCOS เกิดจากอะไร หรือมีสาเหตุอะไรที่ทำให้เกิดภาวะ PCOS ได้บ้างนั้น ตอนนี้ข้อมูลทางการแพทย์ยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดของโรคดังกล่าวได้ เนื่องจาก PCOS คือลักษณะความผิดปกติของอาการที่เกิดจากหลายๆ ปัจจัยร่วมกัน ดังนี้

• ภาวะฮอร์โมนแอนโดรเจน หรือฮอร์โมนเพศชายสูงกว่าปกติ คนไข้จะมีอาการหน้ามัน มีสิว ขนดก คนไข้บางคนอาจรู้สึกว่าตนเองมีไรหนวดที่เข้มขึ้นกว่าปกติ ถ้าเป็นรุนแรงอาจทำให้มีปัญหาผมร่วงและหนังศีรษะบางลงได้ ซึ่งการเพิ่มขึ้นของฮอร์โมนแอนโดรเจนจะทำให้การเจริญของฟอลลิเคิล (Follicle) ในรังไข่หยุดชะงัก ทำให้ไข่ไม่ตกและเกิดเป็นถุงน้ำในรังไข่หลายใบขึ้นมา
• ภาวะดื้ออินซูลิน ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง และกระตุ้นให้รังไข่ผลิตฮอร์โมนเพศชายเพิ่มมากขึ้น ซึ่งไม่เพียงแต่จะส่งผลกระทบต่อการเกิดภาวะ PCOS เท่านั้น แต่ยังทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นได้ง่าย และเกิดเป็นโรคอ้วนได้ด้วย
• ลักษณะทางพันธุกรรม หากผู้หญิงในครอบครัว เช่น แม่ ป้า น้า ยาย พี่สาวเคยเป็น PCOS มาก่อน ก็เพิ่มโอกาสที่ผู้หญิงในรุ่นต่อๆ มาเสี่ยงเป็น PCOS สูงกว่าคนทั่วไปได้
• พฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันที่ไม่เหมาะสม เช่น การบริโภคอาหารน้ำตาลและไขมันสูง การไม่ออกกำลังกาย ภาวะเครียด การพักผ่อนไม่เพียงพอ การสูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

จะเห็นได้ว่าสาเหตุของ PCOS คือปัจจัยที่หลายอย่างรวมกัน ไม่สามารถระบุสาเหตุหรือจุดตั้งต้นที่แน่ชัดได้ ทั้งนี้ถ้าสาวๆ ท่านไหนที่มีอาการใกล้เคียงหรือสงสัยว่าตัวเองจะเป็น PCOS หมอแนะนำให้ไปพบแพทย์เฉพาะทางสูตินรีเวชที่คลินิกหรือโรงพยาบาลใกล้บ้านเพื่อตรวจอัลตราซาวนด์จะได้ทราบแน่ชัดว่าเราเป็น PCOS หรือไม่และหากเป็นจริงๆ ก็ไม่ต้องกังวล สามารถปรึกษาคุณหมอเกี่ยวกับแนวทางการรักษาต่อได้เลย

โรค PCOS อันตรายไหมและทำให้เพิ่มความเสี่ยงของโรคอะไรบ้าง?

PCOS คือภาวะที่ไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดได้ ขณะเดียวกันยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตในระยะยาวหากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสม โดยความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้เมื่อเป็นโรค PCOS มีดังนี้

โรคหัวใจและหลอดเลือด

ผู้ป่วยโรค PCOS มีโอกาสที่จะเป็นโรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือดได้ เนื่องจากระดับฮอร์โมนที่ไม่สมดุลและภาวะดื้ออินซูลินที่ก่อให้เกิดปัจจัยเสี่ยงหลากหลาย ทั้งความดันโลหิตสูง ระดับไขมันในเลือดผิดปกติ

ปัญหาทางอารมณ์

นอกจากความเสี่ยงทางสุขภาพร่างกายแล้ว หนึ่งความเสี่ยงที่พบได้บ่อยเมื่อเป็น PCOS คือ ปัญหาทางอารมณ์ของผู้หญิงที่ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย เช่น ปัญหาสิว น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจนรูปร่างผิดแปลกไปจากเดิมจนส่งผลให้เกิดความไม่มั่นใจในตัวเอง ปัญหาผมร่วงผมบาง หรือในบางรายอาจรุนแรงถึงขั้นมีภาวะวิตกกังวล หรืออาการซึมเศร้าได้อีกด้วย

มีบุตรยาก

สำหรับผู้ที่วางแผนจะมีบุตร หากประสบปัญหาไข่ตกไม่สม่ำเสมอหรือไข่ไม่ตกเรื้อรัง และไม่ได้อยู่ในความดูแลของแพทย์เฉพาะทาง ในอนาคตมีโอกาสที่จะทำให้เกิดภาวะมีบุตรยากขึ้นมาได้

ความผิดปกติของเยื่อบุโพรงมดลูก

เพราะ PCOS คืออาการที่ส่งผลให้รอบเดือนมาผิดปกติ หรือไม่มาเลย จึงจะส่งผลให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้น และยิ่งมีความหนามากเท่าไหร่ ก็ยิ่งมีโอกาสที่จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกในอนาคตได้อีกด้วย

วิธีป้องกันโรค PCOS ทำอย่างไรได้บ้าง?

ถึงแม้ว่าโรค PCOS คือโรคที่เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมน หรือเกิดขึ้นได้จากปัจจัยทางด้านพันธุกรรม แต่ผู้หญิงทุกคนก็สามารถดูแลสุขภาพ เพื่อลดความเสี่ยงของการเป็น PCOS หรือถ้าเป็น PCOS อยู่แล้วก็ยังช่วยให้อาการดีขึ้นและเพิ่มโอกาสให้หายจากโรคได้ โดยมีแนวทางดังนี้

• ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงการทานอาหารแปรรูป ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ลด ละ เลิกการสูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ลดความเครียดทำจิตใจให้สงบ พักผ่อนให้เพียงพอ
• ตรวจอัลตราซาวนด์รังไข่ ซึ่งเป็นการตรวจที่แพทย์ใช้ในการวินิจฉัย PCOS และเป็นการตรวจติดตามดูว่าตัวโรคดีขึ้นหรือยัง
• ควบคุมน้ำหนักตัว หรือลดน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม

PCOS อันตรายมากแค่ไหน?

PCOS คือโรคที่พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ หากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสมอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกาย ผิวพรรณ และอารมณ์ได้ แต่ถ้าหากได้รับการตรวจวินิจฉัยโรคแต่เนิ่นๆ และมีการดูแลรักษาที่เหมาะสมก็จะช่วยควบคุมอาการ และลดความเสี่ยงหรือภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายในอนาคตได้

PCOS ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบที่ผู้หญิงทุกคนต้องระวัง!

PCOS โรคที่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยทั้งฮอร์โมน พันธุกรรม ภาวะทางสุขภาพ รวมถึงพฤติกรรมการใช้ชีวิตต่างๆ ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสุขภาพของผู้หญิงไม่น้อย และถ้าขาดการดูแลที่ถูกต้องเหมาะสม มีโอกาสที่จะทำให้เกิดปัญหาสุขภาพในอนาคตตามมาได้ เช่น ความผิดปกติของเยื่อบุโพรงมดลูก โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด หรือแม้แต่ภาวะมีบุตรยาก

สำหรับสาวๆ คนไหนที่กังวลว่าเรามีอาการที่สงสัยว่าจะเป็น PCOS อยู่ หรือมีข้อสงสัยเกี่ยวกับภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ สามารถ Add Line ธนวรรธน์ คลินิกเพื่อปรึกษาอาการกับแอดมินเบื้องต้นได้ หรือจองคิวขอพบคุณหมอโดยตรงเพื่อปรึกษาและตรวจอัลตราซาวนด์ได้เลย คุณหมอทุกท่านเป็นแพทย์เฉพาะทางและมีประสบการณ์ในการดูแลรักษา PCOS

Facebook : Thanawat Clinic
Line : @thanawatclinic
Tel : 095-056-6446