เครื่องประดับ โบราณ จากบุพเพสันนิวาส ใส่อะไรยังไง มีความเชื่ออะไรมั้ยนะ

ถ้าสังเกตกันดีๆ ในละครบุพเพสันนิวาสมีการทำการบ้านเรื่องเครื่องแต่งกายมาค่อนข้างดีเลยทีเดียวนะ โดยเฉพาะ เครื่องประดับ โบราณ ที่ตัวละครชั้นเจ้านายทุกตัวสวมใส่ ดูน่าสนใจมากๆ สุดฯ แอบอยากรู้ เลยไปค้นข้อมูลดูว่า เครื่องประดับแต่ละชนิดเขาเรียกอะไร ใส่ยังไง หรือชิ้นไหนมีความเชื่ออะไรหรือเปล่า ถ้าอยากรู้ว่าทำไมแม่การะเกดและคุณพี่เดชใส่แหวนนิ้วชี้ (แบบที่ยุคนี้เราไม่ค่อยเห็นคนใส่เท่าไรแล้ว) ไปอ่านให้หายข้องใจพร้อมๆกับสุดฯเลยค่ะ

เครื่องประดับ โบราณ จากบุพเพสันนิวาส

ยุคที่มีการแต่งกายเช่นนี้ จากหลักฐานอ้างอิงคือยุคที่ 4 ของสมัยกรุงศรีอยุธยา ช่วงราวปี พ.ศ. 2275 – 2310 ซึ่งมีการแต่งกายแบบเต็มยศมากขึ้น ผู้หญิงก็สามารถทำทรงผมได้หลากหลายมากขึ้น เครื่องประดับที่เราเห็นกันมากในยุคนี้ และเป็นเครื่องประดับที่เพิ่งได้รับความนิยมคือ “แหวน” ในจดหมายเหตุลาลูแบร์กล่าวว่า ชาวสยามมักใส่แหวนกันที่นิ้วท้ายๆ (นิ้วกลาง นาง ก้อย) หรือใส่ทุกนิ้วยกเว้นนิ้วโป้ง จะใส่มากเท่าไหร่ก็ได้

แหวนที่ชาวอยุธยานิยมกันนั้นจะมี “แหวนนพเก้า” เป็นแหวนที่ประดับด้วยเพชรพลอยรวม 9 ชนิด เพื่อเป็นเครื่องประกอบเกียรติยศ นอกจากนั้นยังมีแหวนนพรัตน์ แหวนนาคบาศ ประดับทับทิมและลงยา แหวนทับทิมรอบลงยาราชาวดี ซึ่งหากสังเกตดู ชั้นเจ้านายมักจะใส่แหวนที่ “นิ้วชี้” เพราะถือว่านิ้วชี้เป็นนิ้วมงคล ในละครเรื่องบุพเพสันนิวาส เราจะเห็นว่าทั้งออกญาโหราธิบดี และคุณพี่เดชก็ใส่แหวนที่นิ้วชี้เหมือนกัน ส่วนแม่การะเกดนั้นใส่แหวนทั้งนิ้วชี้และนิ้วกลาง ส่วนคุณหญิงจำปานั้นใส่แหวนที่นิ้วกลางและนิ้วนาง

กำไล ในยุคสมัยนั้นกรุงศรีอยุธยามีความรุ่งเรืองสูงสุด ไพร่ฟ้าต่างอยู่ดีมีสุข การแต่งเนื้อแต่งตัวก็พลอยหรูหราฟูฟ่าไปด้วย ว่ากันว่าหากเป็นผู้หญิงจะนิยมใส่กำไลทอง และมีกำไลที่ขนาดใหญ่กว่ายุคอื่น ดังจะเห็นได้จากตัวละครหลักๆ อย่างการะเกดและคุณหญิงจำปา ที่ใส่กำไลทองติดแขนแทบจะตลอดเวลา ส่วนสร้อยนั้น เป็นสร้อยทองที่มีจี้ห้อยขนาดใหญ่ประดับอัญมณีที่เรียกว่า “ทับทรวง” นอกจากจะเป็นเครื่องบ่งบอกฐานะแล้ว ยังช่วยทับสไบไม่ให้ปลิวหรือดูไม่เรียบร้อยอีกด้วย ส่วนทรงผมมวยของแม่หญิงจันทร์วาดนั้น เราจะเห็นเครื่องประดับมวยผม ซึ่งเป็นที่นิยมสำหรับผู้ที่ไว้ทรง “โซงโขดง” เรียกว่า เกี้ยว

ต่างหู ในสมัยอยุธยาถือว่าเป้นยุครุ่งเรืองของทองคำ ต่างหูที่สาวๆ ใส่จึงเป็นทองทั้งหมด มีทั้งทรงฉลุวิจิตรแบบติดหู และต่างหูแบบห้อยระย้า แต่ไม่ห้อยยาวจนเกินไปนัก หากดูในละครบุพเพสันนิวาส สาวๆ แรกรุ่นจะใส่ทั้งต่างหูระย้า และต่างหูเล็กติดหู ส่วนผู้ใหญ่อย่างคุณหญิงจำปาจะใส่ต่างหูแบบติดหูที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาเล็กน้อย

สังวาลย์ และ เข็มขัดทอง เป็นเครื่องบ่งบอกฐานะของผู้สวมใส่ ใช้ใส่เฉลียงพาดลำตัวเป็นทางเดียวกับสไบ นิยมใส่สังวาลย์ทองทั้งเส้นทับกัน 2 เส้น และใส่ทุกครั้งที่ห่มสไบ หากจำกันได้ในละครบุพเพสันนิวาส ฉากที่นางเอกใส่สังวาลย์ที่พระเอกซื้อให้เพียงเส้นเดียว คุณหญิงจำปาได้ตำหนิว่าน่าเกลียด ดูเป็นของราคาถูก และนอกจากจะเป็นเครื่องประดับฐานะแล้ว ยังช่วยทับสไบไม่ให้ปลิวไสวอีกด้วย ส่วนเข็มขัดทองนั้นใช้รัดขอบผ้านุ่งให้ดูเรียบร้อย และเพื่อเสริมฐานะเช่นเดียวกัน