อยู่ที่เรียนรู้! กว่าจะมี ฮันรยูวูด วงการหนังเกาหลีที่ฮอลลีวูดยังต้องสะเทือน

‘ ฮันรยูวูด ’ คำนี้มีที่มา! หลังวงการหนังเกาหลีเติบโตแบบก้าวกระโดด!

อเมริกามีฮอลลีวูด อินเดียมีบอลลีวูด อีกหนึ่งประเทศที่วงการหนังก้าวไปไกลแบบก้าวกระโดดและรักการดูหนังของชาติตัวเองม้ากมาก คงหนีไม่พ้นเกาหลีใต้ ประเทศที่มีส่วนแบ่งในตลาดภาพยนตร์โลกเป็นอันดับ 6 จากทั้งหมด 21 ประเทศ (ข้อมูลปี 2017) จนส่ง Along With The God ถล่ม Box Office เกาหลี หลังเปิดตัว 24 ชั่วโมงแรกแซงหน้า Avengers: Infinity War พร้อมส่งคำว่า ฮันรยูวูด ขึ้นเกาะกลุ่มธุรกิจบันเทิงที่ทรงอิทธิพลระดับโลกไปแล้วเรียบร้อย …แต่กว่าจะมีวันนี้ เขาก็ผ่านมาเยอะเจ็บมาเยอะเหมือนกันนะ

ถ้าพูดถึงคำว่า ‘ฮันรยูวูด’ บางคนอาจไม่ค่อยคุ้นเท่าไร แต่คำนี้ถูกใช้อย่างแพร่หลายในสื่อต่างๆ ของสหรัฐอเมริกา เริ่มจาก CNN เพื่อใช้อธิบายถึงวงการหนังเกาหลี ซึ่งเป็นหนึ่งในสามศูนย์กลางอุตสาหกรรมบันเทิงชื่อดังของโลก รองจากฮอลลีวูด และบอลลีวูด ‘ฮันรยูวูด’มาจากการรวมคำว่า ฮันรยู (한류) ที่แปลว่า กระแสเกาหลี กับ ฮอลลีวูด (Hollywood) ที่เป็นแหล่งประวัติศาสตร์ของโรงถ่ายทำภาพยนตร์แห่งอเมริกาที่เกาหลียังมีถนนฮันรยูวูด วอล์ก ออฟ เฟม (Hallyuwood Walk of Fame) ตั้งอยู่ในย่านคังนัม ซึ่งคล้ายๆ กับถนนฮอลลีวูดวอล์กออฟเฟม (Hollywood Walk of Fame) อันโด่งดังในเขตฮอลลีวูด ของนครลอสแอนเจลิส เห็นแบบนี้บางคนคิดว่าเกาหลี ‘เลียนแบบเก่ง’ แต่…แต่…แต่! หากมองให้ดีแล้ว เกาหลียัง ‘เรียนรู้เก่ง’ อีกด้วย

1.เรียนรู้จากประวัติศาสตร์

เกาหลีภายใต้การปกครองของญี่ปุ่น (1910-1945) หนังเกาหลีเรื่องแรกคือเรื่อง The Righteous Revenge (1919) ช่วงนั้นเกาหลียังไม่แบ่งเหนือ-ใต้จะทำอะไรทีก็ต้องขออนุญาตพี่โกโบริ แน่นอนว่าคุณพี่เขาคุมเข้มมาก อย่าเรียกว่าหนังเกาหลีเลย เรียกหนังญี่ปุ่นเถอะ =_= จนกระทั่งสิ้นสุดสงครามเกาหลีค.ศ. 1953 คนเกาหลีได้ปลดปล่อยความคิดสร้างสรรค์เต็มที่เปิดรับเทคโนโลยีและอุปกรณ์การถ่ายทำจากต่างประเทศทำให้วงการหนังเฟื่องฟูขึ้นมาหนังเรื่อง ชุนฮยางจอน (Chun Hyang-Jon) หรือ ตำนานรักโรมิโอจูเลียตฉบับเกาหลี กลายเป็นหนังบล็อกบัสเตอร์ (ภาพยนตร์ที่มีคนดูเป็นจำนวนมาก) เรื่องแรกของเกาหลีโดยมีคนดูถึง 200,000 คน นอกจากนั้น The Housemaid (1960) ยังเป็นหนึ่งในสามหนังดีตลอดกาลของเกาหลีอีกด้วย

กำลังไปได้สวยแท้ๆ ดันมาสะดุดเมื่อนายพลพัคจุงฮีก่อรัฐประหาร (1973–1979) ทำให้หนังเกาหลีเข้าสู่ยุคมืด รัฐบาลชุดนี้เซ็นเซอร์ไม่แพ้ญี่ปุ่น ทั้งให้ทำหนังเกี่ยวกับคอมมิวนิสต์และมีเนื้อหาส่อไปในทางอนาจารได้ (แบบนี้ก็ได้เหรอ) ลดการฉายหนังต่างประเทศหนังมีแต่เรื่องซ้ำซาก แทบไม่มีใครดูหนังโรง-_-

จนกระทั่งนายพลพัคจากไป ตั้งแต่ปี 1984เป็นต้นมา รัฐบาลประชาธิปไตยเปิดกว้างให้วงการหนังมากขึ้น เป็นช่วงพลิกฟื้นอุตสาหกรรมหนังเกาหลีอย่างแท้จริงเปิดรับหนังต่างประเทศและส่งหนังเกาหลีไปไฟท์ในตลาดโลกเรื่อง Mandala (1981) ได้รับรางวัลกรังด์ปรีซ์ จาก 1981 Hawaii Film Festival  และ Gilsoddeum (1986) ได้ฉายเปิดงาน 36th Berlin International Film

2.เรียนรู้การบังคับใช้ Screen Quota

แม้จะแก้ไขกฎหมายควบคุมภาพยนตร์แต่ดูเหมือนคนเกาหลีจะนิยมหนังต่างประเทศมากกว่าหนังชาติตัวเอง ด้วยความที่หนังต่างประเทศ โดยเฉพาะหนังฮอลลีวูดนั้นก้าวล้ำไปไกลแล้ว คนเราย่อมอยากดูของแปลกใหม่ ตัวอย่างชัดเจนคือในค.ศ. 1985 ส่วนแบ่งหนังต่างประเทศทำรายได้ 60% หนังเกาหลีใต้ 40% แต่ 8 ปีต่อมาส่วนแบ่งดังกล่าวได้เปลี่ยนแปลงเป็น 84% ต่อ 16% แสดงให้เห็นถึงความตกต่ำของวงการหนังเกาหลีอีกครั้ง กระทั่งค.ศ. 1993 รัฐบาลเกาหลีจึงบังคับใช้ screen quota (กำหนดปริมาณการฉาย) เป็นครั้งแรกโดยบังคับให้โรงหนังต้องฉายหนังเกาหลีจำนวนขั้นต่ำ 146 วันต่อปีและมีผลมาจนถึงปัจจุบันนี้

3.เรียนรู้การลงทุนสร้างหนังโดยกลุ่มธุรกิจที่มีอิทธิพล

ใครเล่าจะเงินหนาเท่านักธุรกิจ ในช่วงค.ศ. 1992 กลุ่มแชโบล (ซัมซุง, แดวู, ฮุนได) สนใจลงทุนผลิตหนัง       เรื่องแรกที่ผลิตโดยกลุ่มแชโบลคือเรื่อง Marriage Story (1992) จากบริษัทซัมซุง แต่เมื่อเกิดวิกฤตต้มยำกุ้ง ค.ศ. 1997 กลุ่มแชโบลได้หันไปโฟกัสธุรกิจตัวเองเพียงอย่างเดียว

กลุ่มนายทุนหน้าใหม่เข้ามาแทนที่ คือCJ, Orion, และLotte โดยอาศัยการฟื้นฟูตั้งแต่รากฐานและให้โอกาสผู้กำกับหน้าใหม่ ภาพยนตร์เรื่อง Shiri ซึ่งทุ่มทุนสร้างประมาณ 120 ล้านบาทและประสบผลสำเร็จเป็นอย่างมากสร้างรายได้เฉพาะภายในประเทศเป็นเงินมากถึง800 ล้านบาทกลายเป็นหนังบล็อกบัสเตอร์เรื่องแรกหลังเผชิญวิกฤตต้มยำกุ้ง

ตามมาด้วย Joint Security Area (2000) ของผู้กำกับชื่อดังพัคชางวุก, My Sassy Girl (2001) และ Taegukgi (2004)

4.เรียนรู้การสนับสนุนจากรัฐบาล

รัฐบาลเกาหลีใต้ตั้งสมาพันธ์ภาพยนตร์แห่งเกาหลี (Korean Film Council) ขึ้นมาเพื่อสนับสนุนวงการหนังเกาหลีอย่างครบวงจร ทั้งพิจารณาเงินทุน, สนับสนุนการวิจัยการศึกษาและช่วยเหลือโรงฉายหนังนอกกระแสให้อยู่รอด จัดเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติปูซานที่สำคัญคือเสนอให้เกาหลีใต้เป็นโลเคชั่นถ่ายทำภาพยนตร์ของโลก

ตั้งแต่ปี 2000 เป็นต้นมา รัฐบาลผลักดันการฉายหนังเกาหลีในต่างประเทศและได้รับความสนใจจากทั่วโลก เมื่อเรื่อง Oldboy ชนะรางวัลกรังด์ปรีซ์จาก 2004 Cannes Film Festival จน เควนตินแทแรนติโน และสไปค์ลี ผู้กำกับชื่อดังชาวอเมริกันยังต้องขอสร้างฉบับรีเมคนอกจากนี้การที่เกาหลีเป็นประชาธิปไตยสูง ทำให้คนทำหนัง‘กล้า’ สร้างสรรค์ผลงาน ทั้งหนังตีแผ่ด้านมืดของสังคม อย่าง นูริเก ซึ่งดัดแปลงจากชีวิตจริงของจางจายอนดาราสาวที่ฆ่าตัวตายเมื่อปี 2009 หลังถูกบริษัทต้นสังกัดบังคับให้ร่วมเตียงกับผู้มีอำนาจ หนังตีแผ่นักการเมืองฉ้อฉล อย่าง The Inside Men หรือหนังตีแผ่รัฐบาลที่ไร้ความรับผิดชอบใน Train to Busan

5.เรียนรู้การฉายหนังโรงควบคู่กับดูออนไลน์

อย่าหวังจะได้ดูหนังซูมในเว็บเถื่อนเกาหลีเชียว อย่างที่รู้กันว่าเกาหลีขึ้นชื่อเรื่องเน็ตแร๊งธุรกิจออนไลน์ในบ้านเขาจึงเติบโตมากๆอย่าง IPTV (ดูโทรทัศน์ทางอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงแทนสัญญาณภาพและคลื่นความถี่) และ VOD (ระบบการเรียกดูภาพยนตร์ตามสั่ง) เป็นช่องทางจำหน่ายหนังออนไลน์โดยจำหน่ายพร้อมกับฉายโรงหรือช้ากว่าหนึ่งเดือน แต่เฉพาะบางเรื่องเท่านั้นนะ

บางคนคิดว่าแบบนี้ใครจะไปดูหนังโรงให้เสียเวลา นอนดูอยู่บ้านไม่ดีกว่าเหรอก็คงดีกว่าค่ะ ถ้าบ้านคุณอลังการเหมือนโรงหนังที่เกาหลีอะนะ -..- เพราะเขาไปไกลเกินกว่าคำว่า 3D 4D แล้ว มีทั้ง Drive M นั่งในรถส่วนตัวเหมือนดูหนังกลางแปลง ดูจากห้องสุดหรูอย่าง Balcony M ที่นั่งคู่รักหรือคนโสดก็จัดให้หมดเทคโนโลยีก็ไม่ได้มาเล่นๆเช่นโรงหนังรูปแบบใหม่ของ CGV ที่เรียกว่า Screen X ความพิเศษอยู่ตรงมีหน้าจอสามทิศ

ถึงตรงนี้หลายคนคงถึงบางอ้อ ว่าทำไมหลายครั้งถึงมีคนเกาหลีประเทศเกาหลี หรือวัฒนธรรมเกาหลีสอดแทรกอยู่ในหนังดังของฮอลลีวูดหลายๆ เรื่อง แถมยังชอบไปโปรโมตที่เกาหลีกันจริงจริ๊งโดยเฉพาะหนังจากจักรวาลมาร์เวล ก็เกาหลีเขาเล่นวางกลยุทธ์ดันหนังชาติตัวเองขนาดนี้ ถ้าไม่อวยเกาหลีเข้าไว้ หนังฮอลลีวูดได้มีกำไรหดหายบ้างล่ะสำหรับวงการหนังไทย เรียนรู้จากเกาหลีไว้ก็ไม่เสียหายเนอะ

Text: ดาโซ

Photo: Surya – Tribunnews.com /pop.heraldcorp.com /Korean Dramaland / Taipei Film Awards/ Variety / The Story Begins / cityonfire.com / Wikipedia / Fiveprime / namuwiki /dureraum.org

เรื่องราวสาระของวงการบันเทิงเกาหลีที่ต้องรู้ถ้าไม่อยากเอ้าท์! ตามต่อยาวๆ ที่นี่ #เรื่องเผือกเลือกสุดฯ

เก็บหลักฐาน! คนดังไทยใครเป็นติ่ง ลิซ่า BLACKPINK บ้างนะ

หลากหลายบทบาท พิสูจน์ความสามารถด้านการแสดงของ ดีโอ EXO

สงครามคอนเทนต์! ความสำเร็จของ tvN & JTBC สองช่องเคเบิลที่มาแรงที่สุดในเกาหลี