ตามหาวาฬบรูด้ากับ สุดสัปดาห์ คนหล่อ Explorer & ลี ฐานัฐพ์

“สิบสี่นาฬิกา อีกสามวิ จะขึ้นแล้วๆ” เสียงโหวกเหวกดังขึ้นจากหัวเรือ พวกเราเกือบยี่สิบชีวิตหันขวับไปจับจ้องตำแหน่งสิบสี่นาฬิกาพร้อมกันด้วยใจจดจ่อ แล้วเราก็ได้เห็นวาฬตัวเป็นๆ โผล่ขึ้นมาในตำแหน่งนั้นแบบเต็มๆ ตา …ไม่รู้ว่าสำหรับคนอื่นๆ จะเรียกว่าเป็นภาพที่มหัศจรรย์ได้ไหมนะ แต่สำหรับเราภาพนี้ทำให้ใจเต้นไปหลายวินาทีเลย

ภาพวาฬที่ผลุบโผล่อยู่เหนือน้ำในอิริยาบถต่างๆ ทั้งอ้าปากในแนวตั้ง ว่ายน้ำโชว์ลำตัวด้านข้าง หรือพ่นน้ำคือภาพที่เราได้เห็นหลังออกจากชายทะเลบางขุนเทียนมาราวสองชั่วโมง ใกล้กรุงเทพฯอย่างไม่น่าเชื่อ และถือว่าได้เห็นในระยะที่ใกล้แบบสุดๆ จนรู้สึกเหมือนจะเอื้อมมือไปถึง

“ก่อนหน้านี้ผมเคยเห็นวาฬแค่ในสารคดี ไม่เคยเห็นขนาดจริงว่าตัวใหญ่ขนาดไหน มีความเฉลียวฉลาดและน่ารักขนาดไหน แต่พอผมได้เห็น ผมอินเฉยเลยอะ อินขนาดที่คิดว่าตัวเองไปอยู่ที่ไหนในโลกนี้มา ทำไมถึงรู้จักวาฬแค่ผ่านๆ ไม่ได้รู้จักเขาแบบจริงๆ จังๆ แต่วันนี้รู้สึกเหมือนได้รู้จักเขาจริงๆ ได้เห็นใกล้มากแบบติดเรือเลย ดีใจที่ได้มาเห็นกับตาครับ” ลี – ฐานัฐพ์ โล่ห์คุณสมบัติ คนหล่อฯ สุดลุยที่ร่วมทริป สุดสัปดาห์ คนหล่อ Explorer : ตามล่าหาวาฬบรูด้า กับเราตั้งแต่เช้ายันเย็นแบบไม่แคร์แดดลมกล่าวถึงความรู้สึกที่ได้เห็นวาฬด้วยแววตาอินสุดๆ

…ไม่น่าเชื่อว่าการล่องเรือตามดูวิถีชีวิตตามธรรมชาติของวาฬจะทำให้ทั้งเราและลีตื่นเต้นได้ขนาดนี้ อาจเป็นเพราะวาฬเป็นสัตว์ที่เราไม่ได้มีโอกาสเห็นกันง่ายๆ ไม่เชื่อลองถามคนรอบตัวสัก 5 คนว่านอกจากในสารคดีเคยเห็นวาฬตัวเป็นๆ กี่คน คำตอบที่ได้อาจจะน้อยนิดหรือไม่มีเลย …ถ้าอยากรู้จักวาฬบรูด้าให้มากขึ้นแหมือนพวกเรา ตามมาสัมผัสไปพร้อมกันเลย

ใกล้กรุงมีวาฬ : วาฬบรูด้าในอ่าวไทยตอนบน

อ่าวไทยตอนบนหรืออ่าวรูปตัว ก. เป็นอ่าวที่มีแม่น้ำ 5 สาย คือ แม่น้ำบางปะกง แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำท่าจีน แม่น้ำแม่กลอง และแม่น้ำเพชรบุรี ไหลมารวมกัน พาเอาตะกอนดินมาทับถมเป็นหาดเลน ซึ่งพวกฝูงปลาเล็กปลาน้อยจะเข้ามากินแพลงก์ตอนใกล้บริเวณนั้น แล้ววาฬบรูด้าก็จะตามมากินปลาเล็กปลาน้อยอีกที

วาฬบรูด้าพบเห็นได้ทั้งฝั่งอันดามันและอ่าวไทย สำหรับบริเวณอ่าวรูปตัว ก. สามารถพบวาฬบรูด้าตามแนวชายฝั่งที่จ.เพชรบุรี ชลบุรี ฉะเชิงเทรา สมุทรปราการ กรุงเทพมหานคร (บางขุนเทียน) สมุทรสาคร และสมุทรสงคราม วาฬบรูด้าไม่ใช่สัตว์สังคมเหมือนพวกโลมา โดยปกติแล้วเราจะพบวาฬบรูด้าอาศัยอยู่ตัวเดียวเพียงลำพัง ยกเว้นวาฬคุณแม่ที่จะอยู่กับลูกเล็ก หากพบวาฬบรูด้าเป็นกลุ่มอาจเป็นเพียงการมากินโต๊ะจีน (ฝูงปลา) ร่วมกันโดยไม่ได้นัดหมาย หรือการตามจิ๊จ๊ะตัวเมีย (เพื่อผสมพันธุ์)

ดังนั้น โดยปกติแล้วเราจะไม่ได้เห็นวาฬบรูด้าว่ายลั้ลล้าขนาบไปกับเรือเหมือนพวกโลมาในสารคดีหรือแอนิเมชั่น แต่เขาจะใช้ชีวิตของเขาไปตามธรรมชาติ ว่ายวนตามฝูงปลาบ้าง ดิ่งตัวขึ้นมาจากใต้ทะเลเพื่อช้อนฝูงปลาเข้าปากบ้าง ทางเราก็ได้แต่เลียบๆ เคียงๆ ตามดูในระยะเหมาะสม ถือเป็นการเคารพวิถีชีวิตของกันและกัน และทำให้วาฬเกิดความไว้ใจ ปรากฏตัวให้ชมกันได้ง่าย โดยเฉพาะเหล่าวาฬคุณแม่ที่มักจะใจดีปล่อยให้เราตามส่องชีวิตส่วนตัวง่ายกว่าตัวผู้ที่มักจะรักสันโดษกว่า

แต่ๆๆๆ ต้องบอกว่าในทริป สุดสัปดาห์ คนหล่อ Explorer ครั้งนี้พิเศษสุดๆ เพราะเราได้เจอ แม่สายชล กับลูกเล็กตัวใหม่ที่เพิ่งเจอครั้งแรกเมื่อต้นกุมภาฯ ปีนี้คือ เจ้าสายน้ำ ความที่เป็นวาฬเด็กน้อย (แต่ตัวไม่น้อยนะ) ก็เลยยังไม่มีสัญชาตญาณระวังภัยเท่าไหร่ เมื่อบวกกับความอยากรู้อยากเห็นประสาเด็ก เจ้าสายน้ำก็เลยว่ายวนรอบเรืออยู่นานมาก บางช่วงว่ายขนาบไปกับกราบเรือในระยะใกล้แทบเอื้อมแขนถึง ขนาดคนขับเรือที่ได้พบวาฬบ่อยจนเคยชินยังผละจากพวงมาลัยมาถ่ายรูปอะคิดดู

ส่วนคุณแม่สายชลที่มีความระแวดระวังมากกว่าก็ว่ายวนดูแลลูกอยู่ห่างๆ บ้าง ว่ายมาตีคู่กับลูกบ้าง เป็นโมเมนต์ที่สร้างความประทับใจให้กับทุกคนบนเรือแบบสุดๆ ไปเลย นี่ก็ว่าฟินแล้วใช่ไหม แต่แต้มบุญของพวกเรายังไม่หมดแค่นี้จ้ะ เพราะยังมี เจ้าเมษา วาฬบรูด้าเจ้าถิ่นในแถบนี้ที่ว่ายวนกินฝูงปลาอย่างสำราญ แถมยังอ้าปากกินในแนวตั้ง (พี่เขากำลังกินอาหารในลักษณะกวาดปลาเล็กปลาน้อยจากก้นทะเลขึ้นสู่ผิวน้ำ แล้วอ้าปากรอรับ) อยู่ไม่ไกลลำเรือให้เราได้ถ่ายรูปซิกเนเจอร์ของวาฬบรูด้ากันแบบไม่หวงตัวอยู่หลายช็อต ทำเอาคนหล่อฯ ของเราอินสุดใจเลย

“เรื่องที่ผมว้าวมากคือ ความสัมพันธ์ของแม่ลูก ผมเคยคิดมาตลอดว่าคงมีแค่มนุษย์หรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น สุนัข ที่รักและปกป้องกัน แต่ผมลืมมองสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่อยู่ในน้ำอย่างวาฬไป จนกระทั่งได้มาเห็นในวันนี้ ได้เห็นภาพที่แม่กินอาหารแล้วลูกทำตาม มันเหมือนแม่สอนการใช้ชีวิตให้ลูกเลย ส่วนการที่ทั้งคู่ว่ายน้ำเข้ามาใกล้เรือมาก ผมมองสองอย่างนะ คือมองว่าแม่มาเฝ้าลูกกับลูกอยากให้แม่มาด้วยอะไรอย่างงี้ น่ารักและอบอุ่นมากครับ” ลีเล่าถึงความรู้สึกที่ได้เห็นแม่สายชลกับเจ้าสายน้ำใกล้ๆ ด้วยเสียงตื่นเต้น ไม่ต้องบอกก็รู้เนอะว่าอินขนาดไหน ^^

สุดฯ ขอฝากไว้สำหรับคนที่จะไปชมวาฬบรูด้าว่ามีข้อควรระวังดังนี้ ไม่เข้าใกล้เกินไป เบาเสียงเครื่องยนต์ ลดความเร็ว ไม่ขับเรือไล่ตาม และไม่แล่นเรือตัดหน้าวาฬ และหากบังเอิญได้เจอในระยะที่ใกล้มากแบบเราก็ไม่ควรรบกวนการใช้ชีวิตของเขา เช่น ไม่ให้อาหาร ไม่พยายามเอื้อมมือไปแตะหรือยืนอุปกรณ์ใดๆ ลงไปในน้ำ

มุมน่ารักของวาฬบรูด้า

ในการตามล่าหาวาฬของเราในครั้งนี้สิ่งหนึ่งที่ทำให้ตื่นเต้นยิ่งขึ้นคือเสียงบอกพิกัดสุดเร้าใจของ จิรายุ เอกกุล หรือ คุณทัวร์ จากเพจ Wild Encounter Thailand ผู้นำชมวาฬพร้อมให้ความรู้ในการชมวาฬบรูด้าอย่างถูกต้องและยั่งยืน ด้วยความที่อยู่ในธุรกิจดุวาฬเชิงพาณิชย์มากว่า 15 ปี ทำให้มีข้อมูลแน่นๆ มาถ่ายทอดแบบสนุกๆ เมื่อบวกกับใจรักทำให้คุณทัวร์ตื่นเต้นทุกครั้งที่พาทุกคนออกไปดูวาฬ จนทำให้คนทั้งลำเรือตื่นตัวและสัมผัสได้ถึง Passion นี้ไปพร้อมกัน

“ผมตื่นเต้นทุกครั้งที่ออกเรือเลยครับ การเจอวาฬแต่ละครั้งไม่เหมือนกันเลย อย่างวันที่สุดสัปดาห์มาเซอร์เวย์เจอวาฬหลายตัวก็จริง แต่ไม่มีมาว่ายเล่นรอบเรือใกล้แบบวันนี้ มันมีอะไรให้ตื่นเต้นตลอดเวลา ส่วนหนึ่งเพราะอยู่ที่นี่มานาน เห็นพวกเขามานาน หลายตัวผมเป็นคนพบและตั้งชื่อ ทำให้รู้สึกผูกพัน เวลาเจอเลยรู้สึกตื่นเต้นเหมือนเจอเพื่อน อย่างแม่สายชลที่เราเจอในวันนี้เป็นวาฬที่ถูกโฉลกกับผม เขามีลูก 4 ตัว สามตัวแรก (สายธาร สายสมุทร และสายฝน) ผมเป็นคนเจอคนแรกและส่งข้อมูลไปบันทึกที่กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง เห็นมาตั้งแต่ตัวเท่าโลมา ยังอ้าปากกินในแนวตั้งไม่เป็น จนเริ่มแง๊บๆ ได้ แล้วก็โตจนแยกจากแม่ไป” คุณทัวร์เล่าถึงความผูกพันกับวาฬก่อนจะตอบคำถามที่เราสงสัยว่าลูกวาฬจะแยกจากแม่เมื่ออายุเท่าไหร่ เพราะเจ้าสายน้ำที่เราเจอก็ตัวไม่น้อยแล้ว

“วาฬเหมือนคนเลยครับ แนวทางการเลี้ยงลูกแต่ละบ้านไม่เหมือนกัน วาฬแม่ลูกแต่ละคู่ก็มีแนวทางของตัวเอง อย่างแม่กันยา แม่ข้าวเหนียว เลี้ยงลูกเกิน 2 ปีทั้งนั้น ลูกจะเป็นลูกแหง่หน่อย หัวจะเท่าแม่แล้วยังอ้าปากกินอาหารคู่กันอยู่เลย ในขณะที่แม่พาฝันปีเดียวแยกจากลูกแล้ว ลูกมันหากินเองเก่งมาก พออ้าปากกินในแนวตั้งได้แล้วแป๊บเดียวแยกเลย”

อนาคตของวาฬบรูด้าอยู่ในมือพวกเรา

ทั้งนี้ มีการระบุอัตลักษณ์ของวาฬบรูด้าโดยภาพถ่าย (Photo-ID) ตั้งแต่ปี 2551-ปัจจุบัน และตั้งชื่อเพื่อบันทึกจำนวนประชากรวาฬบรูด้า รวมทั้งให้ชาวประมงร่วมบันทึกจุดที่พบเห็นวาฬบรูด้าส่งกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งเพื่อเป็นฐานข้อมูล (มีการบันทึกพิกัดและวันเวลาที่พบลงใน Google Earth Database) วิธีนี้เป็นการให้ประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ซึ่งก็ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจากกัปตันเรือประมงในอ่าวไทย เพราะจริงๆ แล้วความสัมพันธ์ระหว่างวาฬบรูด้ากับเรือประมงไทยเป็นแบบพึ่งพาอาศัยกัน ชาวประมงรู้ดีว่าหากพบวาฬบรูด้าบริเวณไหนแปลว่าใกล้ๆ กันมีฝูงปลา ขณะเดียวกันวาฬก็เริ่มเรียนรู้ว่าเรือประมงจะมุ่งหาไปหาปลา บางครั้งวาฬก็ตามเรือประมงไปหาปลาเหมือนกัน

นอกจากนี้ การทำให้คนในท้องถิ่นตระหนักว่าการมีอยู่วาฬเป็นช่องทางหนึ่งของรายได้ทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น การออกเรือชมวาฬไม่ใช่มีแต่ผู้ประกอบการที่มีรายได้ แต่อาหารที่สั่งมาจากท้องถิ่น ลูกจ้างในร้านอาหารที่นักท่องเที่ยวแวะกินเป็นลูกหลานคนในพื้นที่ ทำให้เกิดการจ้างงาน ชาวบ้านมีอาชีพเสริมจากการขายของฝาก ฯลฯ ยังไม่นับว่าการใช้ชีวิตของวาฬ (การว่ายน้ำและขี้ที่มีธาตุเหล็กสูง) ทำให้ระบบนิเวศของท้องทะเลสมบูรณ์ มีปลามากมาย ชาวบ้านก็มีแหล่งอาหาร วงจรเหล่านี้เป็น Community-based Whale Watching คือทุกคนมีส่วนได้ส่วนเสียกับการอนุรักษ์วาฬ ทำให้เกิดจิตสำนึกในการอนุรักษ์อย่างยั่งยืน

ฉะนั้น หากจะพูดว่าในปัจจุบันการประมงและคนไม่ได้เป็นปัญหากับวาฬบรูด้าในอ่าวไทยตอนบนก็ไม่ผิดนัก เพราะผลการสำรวจพบวาฬบรูด้าเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากจุดเริ่มต้นที่พบวาฬบรูด้าในอ่าวไทยไม่เกิน 40 ตัว แต่ในปีนี้เพิ่มขึ้นเป็น 80+ ตัว และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่จะว่าไม่น่าห่วงเสียทีเดียวก็ไม่ใช่ เพราะวาฬบรูด้าคือส่วนหนึ่งของท้องทะเล หากท้องทะเลอยู่ในภาวะวิกฤต วาฬก็ได้รับผลกระทบไปด้วยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

…แล้วท้องทะเลตอนนี้อยู่ในภาวะวิกฤตแล้วหรือเปล่า

ภาพขยะลอยเป็นสายตามจุดที่กระแสน้ำไหลมาบรรจบกัน หรือภาพขวดพลาสติกลอยเท้งเต้งอยู่กลางทะเลเป็นภาพที่เราเห็นเป็นระยะระหว่างล่องเรือออกไปชมวาฬบรูด้า แต่นี่ถือว่าเป็นเรื่องจิ๊บๆ เพราะคุณทัวร์ยืนยันว่ายิ่งกว่านี้ก็มี

“ขยะมีมาตลอดละครับ ของที่ไม่คิดว่าจะมาลอยอยู่ในทะเลได้อย่างโซฟา ตู้เย็น พัดลม คอมพิวเตอร์ ผมก็เคยเห็นมาแล้ว นี่คือที่เห็นลอยนะ ใต้น้ำยังไม่รู้อีกเท่าไหร่ ผมยังเคยเจอขยะพลาสติกลอยอยู่ใกล้ๆ วาฬที่กำลังอ้าปาก หรือเคยเจอเจ้าส้มตำว่ายขึ้นมาแล้วมีถุงพลาสติกของห้างดังติดครีบหลังมาด้วย

“ถามว่าขยะในทะเลมีผลกระทบกับวาฬบรูด้าไหม ณ ตอนนี้ยังไม่มีการพบวาฬบรูด้าเสียชีวิตจากการกินขยะเข้าไปเหมือนเต่าทะเลที่ร้อยละ 99 ของเต่าที่เสียชีวิตหากผ่าท้องออกมาจะพบขยะ อาจเพราะวาฬมีขนาดตัวใหญ่มาก มีพลาสติกหลุดรอดเข้าไปชิ้นเดียวอาจจะยังไม่เป็นอันตราย แต่ถ้าต่อเนื่องไปอีกสิบปีแล้วมันสะสมเต็มกระเพาะก็อาจไม่รอด คุณภาพน้ำก็สำคัญ ถ้ามลพิษทางน้ำเยอะก็ไม่มีปลาเล็กปลาน้อย วาฬบรูด้าก็ไม่เข้ามากิน และที่น่ากลัวอีกอย่างคือไมโครพลาสติก”

(ไมโครพลาสติก คือ พลาสติกที่ผ่านการย่อยสลายจากแสงแดดและสภาวะแวดล้อมจนแตกตัวกลายเป็นเศษพลาสติกขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร หรือบางกรณีเป็นพลาสติกที่ผลิตออกมาในขนาดเล็กตั้งแต่ต้น เช่น เม็ดบีดส์ในสครับ ซึ่งอาจปนเปื้อนเข้าสู่ห่วงโซ่อาหาร เช่น ปลาเล็กกินเข้าไป ปลาใหญ่มากินปลาเล็ก และสุดท้ายมนุษย์ก็อาจจะได้รับไมโครพลาสติกจากปลาอีกที)

เราในฐานะคนธรรมดาคนหนึ่งจะทำอะไรได้บ้าง

ข่าวดีคือ ทุกคนมีส่วนร่วมกับการรักษาระบบนิเวศทางทะเลได้ง่ายๆ โดยการเปลี่ยนพฤติกรรมของตัวเอง

“ทะเลเป็นเหมือนกับชักโครกครับ ทุกอย่างที่เกิดขึ้นจากต้นน้ำมันไหลลงมาทะเลหมด ไม่ว่าการทิ้งขยะลงคลอง การเทของเสียลงท่อ เพราะสุดท้ายของในท่อมันก็ไหลลงแม่น้ำและออกมาสู่ทะเล ดังนั้นคุณอยู่บนภูเขาคุณก็ช่วยได้ถ้าคุณรู้จักคัดแยกขยะ ลดปริมาณการใช้ และใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด หรือเวลาไปเที่ยวทะเลถ้าอยากลงน้ำอาจจะเลือก Sunscreen แบบ Environmental Friendly จะได้ไม่ก่อมลพิษต่อทะเล” นี่คือคำแนะนำจากคุณทัวร์ในฐานะผู้ที่อยู่กับทะเลมานาน

เช่นเดียวกับหนุ่มลี คนหล่อฯ ของเราที่หลังได้รู้จักกับวาฬบรูด้าอย่างใกล้ชิด แล้วยังมาร่วมภารกิจเก็บขยะชายฝั่งกับทีมหนูมาลีผู้โชคดีต่อ ได้เล่าถึงทัศนคติที่เปลี่ยนไปให้สุดสัปดาห์ฟังว่า

“ปกติผมไม่ชอบทิ้งขยะอยู่แล้ว เวลาดูสารคดีแล้วเห็นเต่ามีขยะติดหัวหรืออยู่ในท้องผมจะอินมาก สงสารมาก เพราะเขาไม่ใช่สัตว์ที่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ขนาดนั้น ยิ่งวันนี้ได้มาเห็นวาฬบรูด้า แล้วได้มาเก็บขยะชายฝั่งด้วยตัวเอง ได้เห็นว่ามีขยะหลากหลายชนิดมาก ได้เก็บขยะที่เป็นพวกถุงพลาสติกซึ่งไม่ได้มาในรูปแบบธรรมดา แต่พันกับกิ่งไม้แน่นมากจนตอนแรกผมคิดว่าคนมาพันไว้หรือเปล่า แต่จริงๆ แล้วมันเกิดจากกระแสน้ำที่ไหลวน เอาออกยากมาก ต้องใช้กรรไกรตัดถึงออก ทำให้ผมยิ่งตั้งใจว่าจะไม่ทิ้งขยะลงแม่น้ำเลยสักนิด และจากเดิมที่ดูแลเฉพาะพฤติกรรมของตัวเอง ต่อจากนี้ผมคิดว่าจะบอกทุกๆ คนให้ตระหนักเรื่องการทิ้งขยะและจัดการขยะด้วยครับ”

สุดสัปดาห์เองก็เช่นกัน หลังจากได้ทำความรู้จักวาฬบรูด้าอย่างใกล้ชิดก็ยิ่งอยากเห็นเขาอยู่คู่ทะเลไทยไปนานๆ อยากเห็นเจ้าสายน้ำเติบโตจนไปใช้ชีวิตของตัวเอง อยากเห็นมีสายชลผลิตลูกตระกูลสายออกมาอีกหลายๆ ตัว ก็ยิ่งอยากบอกโลกให้เห็นความสำคัญของการจัดการขยะที่เหมาะสม เพราะเป็นไปไม่ได้ที่เราจะห้ามการบริโภคและการผลิตขยะของมนุษย์ แต่เรา-จัดการ-ได้ อย่างเช่นขยะที่เราพบมากที่สุดอย่างพลาสติกก็ไม่ใช่ผู้ร้าย ในทางกลับกันมันเป็นวัสดุที่มีคุณประโยชน์ในตัวเอง เพียงแต่เราต้องใช้อย่างมีความรับผิดชอบ ใช้เท่าที่จำเป็น ลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง (Single Use) และหลังจากใช้แล้วก็จัดการขยะอย่างถูกวิธี ไม่ว่าจะเป็นการคัดแยกขยะ รียูส และรีไซเคิล

เพียงเท่านี้ทุกคนก็มีส่วนช่วยในการรักษาระบบนิเวศทางทะเล ช่วยเซฟเต่าทะเล ช่วยเซฟวาฬบรูด้าและสัตว์อื่นๆ และสุดท้ายแล้วก็คือเซฟตัวเองด้วย เพราะทุกอย่างเกี่ยวพันเป็นสายใยกัน …อย่างน้อยก็ลดโอกาสที่ไมโครพลาสติกจะปนเปื้อนสู่ห่วงโซ่อาหารและกลับมาสู่มนุษย์ได้อีกทางหนึ่ง

เซฟทะเล = เซฟตัวเอง จริงๆนะ

ขอบคุณข้อมูลบางส่วนจากเว็บไซต์กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง และสถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Text: Nicharee W.

Photo: เนาวพจน์ โพธิเกษม

อ่านเพิ่มเติม

>> Fast Facts about Bryde’s Whale

>> ตามคนหล่อฯ ลี-ฐานัฐพ์ ไปเก็บขยะ

>> สุดสัปดาห์ คนหล่อขอทำดี ปี 12 : เจมส์ จิรายุ #เปลี่ยนขยะให้เป็นเงินออมกับGC

>> คนหล่อขอทำดี ปี 12 : โอ๊ต-คชา แท็คทีม ชวน FC คืนความสะอาดให้ชายหาดบางแสน

>> คนหล่อขอทำดีปี 12 : ต่อ สกาย แบงค์ รวมพลังสร้างบ้านหลังน้อยเพื่อนกเงือก